بیماری منییر (Ménière’s Disease): بررسی جامع
09352433700 علی یوسفی
مقدمه
بیماری منییر(Ménière’s Disease) یک اختلال مزمن و پیشرونده گوش داخلی است که بر تعادل و شنواییتأثیر می‌گذارد. این بیماری معمولاً یک گوش را درگیر می‌کند و با سرگیجه‌های شدید، کاهش شنوایی، وزوز گوش و احساس پرشدگی گوشهمراه است. علت دقیق این بیماری هنوز کاملاً مشخص نیست، اما تصور می‌شود که ناشی از افزایش فشار مایع در گوش داخلی باشد.
در ادامه، به بررسی علل، عوامل خطر، علائم، تشخیص، روش‌های درمان و راه‌های پیشگیری از بیماری منییر می‌پردازیم.
بیماری منییر چیست؟
بیماری منییرنوعی اختلال گوش داخلی است که به دلیل تجمع بیش از حد مایع آندولنف در لابیرنت داخلی گوش ایجاد می‌شود. این تجمع غیرطبیعی مایع باعث افزایش فشار در گوش داخلی و اختلال در عملکرد طبیعی سیستم شنوایی و تعادلی می‌شود.
این بیماری معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ سالگیبروز می‌کند و در زنان کمی‌بیشتر از مردان مشاهده می‌شود. شدت علائم در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است به‌صورت متناوب ظاهر شود.
علل و عوامل ایجاد بیماری منییر
الف) علل احتمالی
بیماری منییر
علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما چندین عامل ممکن است در ایجاد آن نقش داشته باشند:
۱) افزایش مایع آندولنف در گوش داخلی
اختلال در تولید و جذب مایع آندولنف می‌تواند باعث افزایش فشار داخل گوش شود.
۲) مشکلات عروقی و جریان خون نامناسب
اختلال در خون‌رسانی به گوش داخلی ممکن است یکی از عوامل ایجاد این بیماری باشد.
۳) التهاب و عفونت‌های ویروسی
برخی عفونت‌های ویروسی مانند ویروس
هرپس سیمپلکسممکن است در ایجاد
بیماری منییرنقش داشته باشند.
۴) اختلالات خودایمنی
در برخی موارد، سیستم ایمنی بدن ممکن است به سلول‌های گوش داخلی حمله کند و باعث التهاب شود.
۵) آلرژی‌ها
برخی تحقیقات نشان داده‌اند که آلرژی‌ها ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
۶) عوامل ژنتیکی
در برخی خانواده‌ها، این بیماری بیشتر دیده می‌شود که احتمال دخالت عوامل ژنتیکی را مطرح می‌کند.
ب) عوامل خطر بیماری منییر
۱) سابقه خانوادگی(وراثت)
۲) استرس و اضطراب مزمن
۳) فشار خون بالا یا پایین
۴) مصرف زیاد نمک و الکل
۵) استعمال سیگار
۶) قرار گرفتن در معرض صدای بلند برای مدت طولانی
علائم و نشانه‌های بیماری منییر
علائم بیماری منییرممکن است به صورت ناگهانی ظاهر شوند و چند ساعت تا چند روز طول بکشند. مهم‌ترین علائم این بیماری عبارت‌اند از:
الف) سرگیجه (Vertigo) شدید و ناگهانی
احساس چرخش یا عدم تعادل
ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
معمولاً همراه با حالت تهوع و استفراغ است
ب) کاهش شنوایی
ابتدا در فرکانس‌های پایین اتفاق می‌افتد
به مرور زمان ممکن است دائمی‌شود
ج) وزوز گوش (Tinnitus)
شنیدن صدای زنگ، وزوز یا همهمه در گوش آسیب‌دیده
ممکن است موقتی یا دائمی‌باشد
د) احساس پری یا فشار در گوش
فرد ممکن است احساس کند گوشش پر شده است
ه) اختلالات تعادلی و مشکل در راه رفتن
افراد ممکن است در طول حمله‌های بیماری دچار مشکل در تعادل شوند
و) حساسیت به صداهای بلند
برخی افراد مبتلا به
بیماری منییر، نسبت به صداهای بلند حساسیت بیشتری دارند.
روش‌های تشخیص بیماری منییر
الف) معاینه پزشکی و بررسی سابقه بیماری
پزشک علائم بیمار را بررسی کرده و سایر علل احتمالی سرگیجه را رد می‌کند.
ب) آزمایش‌های تشخیصی
شنوایی‌سنجی (Audiometry):بررسی میزان کاهش شنوایی.
آزمایش تعادل (VNG یا ENG):بررسی عملکرد تعادلی گوش داخلی.
MRI یا سی‌تی‌اسکن:برای رد سایر مشکلات مغزی مانند تومورها یا سکته‌های مغزی.
آزمایش‌های خون:برای بررسی بیماریهای خودایمنی یا مشکلات متابولیکی.
۵. روش‌های درمان بیماری منییر
الف) درمان دارویی
داروهای ضدسرگیجه:مانند بتاهیستین (Betahistine) برای کاهش حملات سرگیجه.
داروهای ادرارآور (دیورتیک‌ها):برای کاهش مایع درون گوش داخلی و کنترل فشار.
داروهای ضدتهوع و ضداستفراغ:مانند متوکلوپرامید و پروکلرپرازین.
داروهای کاهش استرس و اضطراب:برای مدیریت علائم ناشی از استرس.
ب) تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی
کاهش مصرف نمک:کاهش میزان سدیم در رژیم غذایی می‌تواند به کاهش مایع در گوش کمک کند.
پرهیز از مصرف کافئین و الکل:این مواد می‌توانند علائم بیماری را تشدید کنند.
کاهش استرس:تکنیک‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی می‌توانند مفید باشند.
ورزش منظم و خواب کافی:به حفظ سلامت عمومی‌بدن کمک می‌کند.
ج) درمان‌های فیزیوتراپی و توانبخشی
تمرینات تعادلی:برای بهبود عملکرد تعادلی مغز و گوش داخلی.
درمان شناختی-رفتاری (CBT):برای مدیریت اضطراب و کاهش استرس.
د) درمان‌های پیشرفته در موارد شدید
تزریق داروهای استروئیدی به گوش میانی:برای کاهش التهاب.
تزریق جنتامایسین:یک آنتی‌بیوتیک که سلول‌های مسئول تعادل را غیرفعال می‌کند (در موارد شدید).
عمل جراحی:در صورت عدم موفقیت روش‌های دیگر، شامل عمل‌های کاهش فشار گوش داخلی یا حتی قطع عصب تعادلی.
۶. روش‌های پیشگیری از بیماری منییر
الف) رعایت رژیم غذایی سالم
کاهش مصرف نمک، قند، کافئین و الکل.
مصرف بیشتر غذاهای غنی از پتاسیم (مانند موز و اسفناج).
ب) کاهش استرس و اضطراب
انجام تمرینات
مدیتیشن، یوگا و ورزش‌های آرام‌بخش.
ج) کنترل بیماریهای زمینه‌ای
مدیریت فشار خون، دیابت و سایر بیماریهای متابولیکی.
د) محافظت از گوش
اجتناب از محیط‌های پرسر‌و‌صدا و استفاده از
محافظ گوشدر محیط‌های پر سر‌و‌صدا.
۷. نتیجه‌گیری
بیماری منییریک اختلال مزمن گوش داخلی است که با
سرگیجه، کاهش شنوایی، وزوز گوش و احساس پری در گوشهمراه است. علت دقیق آن ناشناخته است، اما
افزایش فشار مایع آندولنفدر گوش داخلی نقش مهمی‌دارد. درمان شامل
داروها، تغییرات سبک زندگی، توانبخشی تعادلی و در موارد شدید، جراحیاست. با رعایت
تغذیه سالم، کاهش استرس و مدیریت بیماریهای زمینه‌ایمی‌توان از شدت علائم کاست و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.